BLOG YAZILARIMIZ
Inertia Neden Önemlidir?
Konvansiyonel üretim santrallerin yerlerini güneş ve rüzgar santrallerine bırakması ile inertia konusu daha tartışılır hale geldi. GES/RES üretiminin payının artması inertianın düşmesi ile sonuçlanır. 2016'da GES üretiminin olmadığı yıllarda 365 günlük saatlik ortalamada inertia dümdüz bir çizgi şeklindeydi. 2021 yılına geldiğimizde RES/GES üretiminin payı öğlen saatlerinde ortalamada %20 seviyelerini geçti. Bu oran kadar konvansiyonel santral piyasının diğer saatlerine itildi. Inertia düz bir çizgi olmaktan çıktı. Güneş üretiminin tam tersi bir eğri oluştu.
Inertia Neden Önemlidir?
Inertia basit bir analoji ile sirkte tel üzerinde uzun bir çubukla yürüyen şovmen gibidir. Elindeki çubuk kısaldıkça olası sarsıntılardan daha fazla etkilenir dengeye gelmesi daha çok zaman alır, belki de düşer. (ENTSOE) Döner makineler dediğimiz konvansiyonel santraller sistemdeki arızalara doğaları gereği sahip oldukları kinetik enerjiyle tepki verirler ve arızanın yarattığı salınımları sönümlerler. Sistem frekansı 50 Hz'den uzaklaşmaya başlayınca onu 50 Hz'e getirmeye çalışırlar. Bunu arabanızdaki hız sabitleyiciye benzetebilirsiniz.RES/GES santralleri inertia sağlamazlar bu da sistemdeki arızalarda frekans sapmasının boyutunu ve süresini uzatır. Inertia yarıya indiğinde frekans değişimi iki katına çıkar.
Çare Ne?
Öncelikle Türkiye ENTSOE ile senkron bağlı bir ülke. Çok büyük bir döner kütlenin parçası. Türkiye'de frekans sapmasına neden olacak bir arızada tüm ENTSOE bu arızayı birlikte sönümlüyor. Ancak ENTSOE'nin kendisi de gelecek 20 yıl projeksiyonları kapsamında düşen inertia konusunda endişeli. ENTSOE raporları şunları öneriyor: GES/RES santrallerinin doğal inertiayı taklit edecek şekilde kontrol edilmesi. Frekans değişimleri karşısında tepki vermeleri. Benzer şekilde batarya depolama sistemlerinin frekans kontrolünde kullanılması.Inertia oluşturan senkron kompansatörlerin sayısının artırılması (Aktif güç üretmeyen iç ihtiyacı kadar tüketen generatör, aslında motor). Katkılarından dolayı Mevlüt Akdeniz teşekkür ederim. Çalışmada Türkiye'nin inertiasının mutlak doğru olarak hesaplanması hedeflenmemiş olup, iki yılın kıyaslamasına odaklanılmıştır. Kaynak: EPİAŞ Şeffaflık ve ENTSOE Yöntem: ENTSOE
Neden Lagos?
Lagos; enerji sistemleri konusunda uzman mühendisleri, becerikli kurulum ekipleri ve gelişmiş teknolojik altyapısı ile tüm süreci takip edebilmenizi öncelikli olarak sağlar. Teklif sayfamızda işaretlediğiniz alanın uygunluğu, proje mühendislerimiz tarafından kontrol edilir, sadece birbiri ile uyumlu test edilmiş kaliteli malzemeler solar çatı sisteminizin kurulumu için kullanılır. Bu sayede doğru tasarımlar, kaliteli malzemelerle yüksek performanslı sistemlere dönüşmektedir.
